HANDE BERKTAN
2022 yılını 164 bin 411 işgücü kaybı ile kapamış olan küresel teknoloji endüstrisi, 2023 başından bugüne 244 bin 342 iş kaybı yaşadı.
Layoffs.fyi tarafından derlenen verilere göre 1,069 teknoloji şirketinin 244 bin 342 çalışanını işten çıkarttığı 2023 genelinde, işten çıkarmalara sebep başlıca etkenler, makroekonomik ortam kaynaklı maliyet düşürme planları, pandemide artan teknik kadrolar ve kârlılığa giden çalkantılı yolda yapay zeka gibi yeni, yıkıcı teknolojiler kaynaklı yeniden yapılanma planları oldu. Devam eden tedarik zinciri sorunları, enflasyon da hem işletme, hem de tüketici harcamalarını etkileyerek durgunluk korkusuna yol açıyor.
Yıl henüz bitmemiş olsa da Meta, Amazon, LinkedIn, Google, Salesforce, IBM, Microsoft, PayPal, Intel, eBay, Zoom gibi teknoloji devi şirketlerin yanı sıra pek çok şirket işten çıkarmalarda geçen yılı geride bıraktı. Sektördeki kaynaklara göre, teknoloji şirketlerinin çalışanlarını işten çıkarmalarına yönelik üç temel argümanın altı çizilmekte.
Pandemide ihtiyaç duyulan teknik kadrolarda kesintilere gidiliyor
İlk olarak, teknoloji şirketlerinin aşırı işe alım ve piyasa koşullarına ilişkin sonsuz iyimserlik döneminin ardından rota düzeltmesine girdiğini belirtiliyor. Hatırlanacağı üzere, karantina döneminde teknoloji şirketleri bu artışın sonucunda rekor düzeyde kâr elde etti. Çevrimiçi aktivitede artan talebi karşılamak için işe alım çılgınlığını ateşledi.
Örneğin Meta bu dönemde çalışan sayısını neredeyse iki katına çıkarmıştı. Ancak şirket, bu yıl yaklaşık 11 bin çalışanı işten çıkaracaklarını duyurdu. İnsanların artık normal rutinlerine dönmesiyle birlikte teknik hizmetlere olan talep azaldı ve yeni işe alınan kişilere olan ihtiyaç da azaldı.
İkincil sebep olarak, ekonomik gerileme ihtimalinin teknoloji şirketlerinin itibarlarını felakete uğratmadan yeniden organize olmaları için bir koruma mekanizması sağladığını belirtiliyor. Kadrolarını aşırı şişiren kimi teknoloji şirketleri maliyetleri kısma planlarında ilk olarak, işgücünde kesintiye gitmeyi tercih ediyor.
Kimi teknoloji şirketleri, yapay zeka teknolojileri kaynaklı işten çıkarıma gidiyor
Üçüncüsü, inovasyonun yönünün ve üretken yapay zeka (AI) gibi araçların ortaya çıkmasının teknoloji şirketlerinin, çalışanlarının becerilerini sorgulamaya teşvik ettiği dile getiriliyor. Az ama sayıları giderek artan kimi teknoloji firmaları, son aylarda işçileri işten çıkartmanın nedeni olarak yapay zekayı göstermekte. IBM CEO’su Arvind Krishna, verdiği bir röportajında, şirketin önümüzdeki yıllarda yerini yapay zekanın alabileceğini düşündüğü insan kaynakları birimleri gibi pozisyonlarda çalışanlar için işe alımları duraklatmayı seçtiğini söylüyor.
Diğer bir örnek ise bulut depolama teknoloji şirketi Dropbox. Şirket, yapay zekayı gerekçe göstererek işgücünün yaklaşık yüzde 16’sını, yani yaklaşık 500 kişiyi işten çıkaracağını açıklamıştı.
İşten çıkarmaların bu dönemde teknoloji şirketlerinin tüm sorunlarına sihirli bir çare olabileceğine dair somut bir kanıt yok gibi görünse de, bu, kısa vadede başvurulacak strateji haline geldi. Uzmanlar yakın gelecekte başka işten çıkarmaların da olabileceğine inanıyor ancak bu tür tahminlerin teknoloji meraklıları için kötü bir durum anlamına gelmemesi gerektiğini belirtiyor.
