Türkiye ekonomisi 2023 yılında yüzde 4,5 büyüme kaydetti.
Ekonomi 2022 yılında yüzde 5,6; 2021 yılında ise yüzde 11,5 büyüme göstermişti. Salgın yılı olan 2020’de ise büyüme yüzde 1,9 seviyesinde kalmıştı.
2023 yılındaki büyüme oranı salgın yılı olan 2020’den bu yana en düşük büyüme olarak kayıtlara geçti.
Bloomberg HT anketinde 2023 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentisi ise 17 kurumun katılımıyla yüzde 4,3 seviyesinde oluşmuştu. Yıllık büyüme için maksimum beklenti yüzde 4,7; minimum beklenti yüzde 3,9 olarak açıklanmıştı.
Kişi başına GSYH 2023 yılında cari fiyatlarla 307 bin 952 TL, ABD doları cinsinden 13 bin 110 olarak hesaplandı.
Ekonominin tamamı ise dolar cinsinden 2023’te 1 trilyon doları aştı. TÜİK verilerine göre cari fiyatlarla dolar cinsinden GSYH 1,12 trilyon dolar oldu.
2023 yılında yine tüketimin katkısı öne çıktı
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, 2023 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 12,8 arttı. Hanehalkı tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 59,1 oldu.
Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre 2023 yılında mal ve hizmet ihracatı yüzde 2,7 azalırken ithalatı yüzde 11,7 arttı.
2023 yılının tamamında yatırımlar yüzde 8,9 büyürken, yatırımlar yüzde 8,9 arttı.
2023’te inşaat dikkat çekti
2023’te Türkiye’de deprem sonrası yeniden imar faaliyetleri verilere de yansıdı. 2023 yılında inşaat yüzde 7,8 büyüme ile sektörler arasında öne çıktı.
2023 yılında tarım sektörü yüzde 0,2 daraldı. Sanayideki büyümenin de ivme kaybettiği görüldü. Sanayi 2023’te yüzde 0,8 büyüdü. Böylelikle sanayide 2019’dan bu yana en düşük büyüme kaydedildi.
Son çeyrekte yıllık büyüme yüzde 4 oldu
TÜİK verilerine göre 2023’ün son çeyreğinde yıllık büyüme yüzde 4 olarak kaydedildi. Son çeyrekte ekonomi yılın üçüncü çeyreğine göre ise yüzde 1 büyüme gösterdi.
Ankette 2023 yılının dördüncü çeyreğine ilişkin beklenti yüzde 3,5 olmuştu. Aynı dönem için çeyreklik beklenti ise yüzde 0,2 büyüme yönündeydi.
Türkiye ekonomisi 2023’ün ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 daralma kaydetmişti.
Şubat ayında yaşanan ve kısa süre de olsa üretim kesintilerine de sebep olan depremlerin ardından Mayıs sonunda yapılan seçimler öncesinde izlenen gevşek para politikası, yüksek enflasyon ve TL’de yeni değer kayıplarından korkan tüketicilerin borçlanmasını ve tüketimi artırmasının da etkisiyle büyümede ikinci çeyrekte önemli bir performans dikkat çekmişti.
Yılın ikinci çeyreğinde çeyreklik büyüme yüzde 3,3; üçüncü çeyreğinde ise yüzde 0,3 olmuştu.
Son çeyrekte hızlı tüketim
2023’ün son çeyrek verilerine bakıldığında hane halkının tüketimi 6,7 puan desteklediği görüldü. Devletin nihai tüketim harcamalarından aynı dönemde 0,2 puan; yatırımlardan ise 2,6 puan geldi.
Net ihracat ise 4. çeyrekte büyümeyi 0,6 puan; stok değişimi ise 5 puan aşağı çekti.
Son çeyrekte tarım sektöründe yüzde 0,5’lik yıllık büyüme görülürken, sanayide yüzde 1,9’luk büyüme izlendi. Hizmetler sektörü ise yüzde 3 büyüdü. Son çeyrekte inşaattaki performans öne çıktı. İnşaat sektörü yüzde 10,8 ile 2017 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana en hızlı büyümeyi gösterdi.
Yılın ikinci yarısında hızlı sıkılaşma
Türkiye ekonomisi için yılın ikinci yarısı yoğun bir sıkılaşma dönemi olarak tarihe geçmişti.
Seçimlerin ardından yeni Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yönetimi faiz artırımlarına başlamış ve 2023 yılının ikinci yarısında politika faizi yüzde 8,50 seviyesinden yüzde 42,50 seviyesine çıkarılmıştı.
Yılın ikinci yarısına gelen öncü sinyaller de büyüme de ivme kaybına işaret etmişti.
OVP’de 2023 için yüzde 4,4 büyüme bekleniyordu.
